Przy rozwiązywaniu problemu zadłużenia, przedsiębiorca chroniąc się przed negatywnymi konsekwencjami swej niewypłacalności, powinien uwzględnić wszystkie dostępne opcje ratunkowe, z naciskiem na restrukturyzację oraz upadłość. Jednak co jeśli w polskim systemie prawnym istnieje już procedura, która umożliwi przedsiębiorcy zintegrowanie rozwiązań charakterystycznych dla postępowań restrukturyzacyjnych oraz upadłościowych?

Niewątpliwie, jedną z takich procedur jest tzw. pre-pack. Procedura ta umożliwia szybkie oddłużenie poprzez sprzedaż określonych składników majątkowych dłużnika, co w konsekwencji prowadzi do pozyskania kapitału niezbędnego do zaspokojenia roszczeń wierzycieli.

Pre-pack, czyli przygotowana likwidacja, uregulowana jest w ustawie Prawo upadłościowe. Zgodnie z jej przepisami, uczestnik postępowania może wystąpić z wnioskiem o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika, zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub składników majątkowych stanowiących znaczną jego część, na rzecz wskazanego nabywcy.

Przy czym istotnym jest, że wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży nie może obejmować składników majątkowych objętych zastawem rejestrowym, co do zasady uniemożliwia ich włączenie w proces przygotowanej likwidacji.

Przebieg postępowania „przygotowanej likwidacji”

1. Złożenie wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży

Przygotowana likwidacja jest prowadzona w ramach postępowania zainicjowanego wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży w swojej treści musi precyzować warunki sprzedaży, w tym co najmniej cenę oraz tożsamość nabywcy, przy czym warunki te mogą być zawarte w projekcie umowy, którą ma zawrzeć syndyk. Wniosek może obejmować więcej niż jednego nabywcę i przewidywać przekazanie przedsiębiorstwa nabywcy z dniem ogłoszenia upadłości dłużnika.

Wniosek dotyczący przygotowanej likwidacji może zostać złożony równocześnie z wnioskiem o ogłoszenie upadłości, jak również na późniejszym etapie, podczas trwania postępowania upadłościowego.

W przypadku złożenia wniosku, sąd ustanawia tymczasowego nadzorcę sądowego lub zarządcę przymusowego, a informacja o złożeniu wniosku zostaje obwieszczona publicznie w MSiG, co ma wpłynąć na ochronę wierzycieli przez zapoznanie się z szczegółami dotyczącymi warunków sprzedaży, czy ewentualnym zgłoszeniu uwag.

Jeżeli wpłynie więcej niż jeden wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży, sąd przeprowadza aukcję pomiędzy potencjalnymi nabywcami w celu wyboru najkorzystniejszej oferty.

Rozpoznanie wniosku przez sąd następuje nie wcześniej niż po upływie trzydziestu dni od dnia obwieszczenia o jego złożeniu oraz nie wcześniej niż po upływie czternastu dni od dnia doręczenia zabezpieczonym wierzycielom odpisów wniosku wraz z załącznikami oraz wezwaniem do zajęcia stanowiska w wyznaczonym terminie (do momentu stwierdzenia prawomocności postanowienia sądu).

Przy czym wartym dodania jest, że sąd zatwierdza wniosek o warunkach sprzedaży, jeśli oferowana cena przewyższa kwotę możliwą do uzyskania w standardowej likwidacji upadłościowej, pomniejszoną o koszty postępowania i inne zobowiązania masy upadłości.

Może także zatwierdzić wniosek przy cenie zbliżonej do tej kwoty, jeśli przemawia za tym ważny interes publiczny lub istnieje możliwość zachowania przedsiębiorstwa dłużnika bez konieczności wykreślenia z rejestrów.

Ważne:

By skutecznie złożyć wniosek należy wpłacić wadium w wysokości jednej dziesiątej proponowanej ceny, w przeciwnym razie – jeśli do wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży nie zostanie dołączony dowód wpłaty wadium – wniosek pozostaje bez rozpoznania.

2. Zawarcie umowy sprzedaży przez syndyka

Zatwierdzenie warunków sprzedaży w ramach przygotowanej likwidacji nie oznacza automatycznego sfinalizowania transakcji między dłużnikiem a nabywcą jego majątku. Do zakończenia transakcji konieczne jest zawarcie umowy sprzedaży, co leży w gestii syndyka.

Prawo upadłościowe nakłada na syndyka obowiązek zawarcia umowy sprzedaży zgodnie z warunkami zatwierdzonymi we wniosku o przygotowaną likwidację. Umowa sprzedaży może zostać podpisana dopiero po wpłaceniu przez nabywcę pełnej ceny do masy upadłości lub po przekazaniu syndykowi środków wcześniej zdeponowanych.

Warto również podkreślić, że wniosek o pre-pack może przewidywać natychmiastowe wydanie przedsiębiorstwa nabywcy po ogłoszeniu upadłości przez sąd, pod warunkiem że do wniosku dołączony jest dowód wpłaty pełnej ceny na rachunek depozytowy sądu. Przekazanie przedmiotu sprzedaży nabywcy odbywa się w obecności syndyka.

Do chwili uprawomocnienia się postanowienia zatwierdzającego warunki sprzedaży oraz do momentu zawarcia umowy sprzedaży, nabywca zarządza nabytym majątkiem na własne ryzyko i odpowiedzialność, w ramach zwykłego zarządu.

Sprzedaż realizowana w ramach procedury pre-pack skutkuje konsekwencjami podobnymi do tych, które występują w przypadku sprzedaży egzekucyjnej. Nabywca przejmuje wszystkie koncesje, zezwolenia, licencje i ulgi przyznane upadłemu, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Co za tym idzie, wygasają wszystkie obciążenia na przedmiotowym przedsiębiorstwie lub jego części z wyłączeniem co niektórych obciążeń jak m.in. służebność drogi koniecznej.

Podsumowanie

Przygotowana likwidacja polega na zbyciu przez dłużnika przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części lub istotnych składników majątkowych na rzecz nabywcy, którego dłużnik samodzielnie wybrał, a wniosek o przeprowadzenie pre-packu można złożyć w ramach postępowania upadłościowego zarówno jednocześnie z wnioskiem o ogłoszenie upadłości, jak i w trakcie postępowania.

Co więcej, pre-pack można uznać za korzystne rozwiązanie, gdyż mimo ogłoszenia upadłości dłużnika, jego przedsiębiorstwo nie zostaje zlikwidowane. Wręcz przeciwnie, po przejęciu przez nowego właściciela, firma może kontynuować działalność, pozbawiona dotychczasowych obciążeń. Przygotowana likwidacja umożliwia utrzymanie pozycji rynkowej, renomy oraz dotychczasowych relacji z klientami i kontrahentami, ratuje miejsca pracy oraz sprzyja odbudowie więzi gospodarczych z wierzycielami, co prowadzi do szybszego i bardziej efektywnego zaspokojenia ich roszczeń niż w przypadku tradycyjnej upadłości. Kluczowym czynnikiem sukcesu przygotowanej likwidacji jest wcześniejsze znalezienie odpowiedniego inwestora lub inwestorów zainteresowanych nabyciem przedsiębiorstwa. Co za tym idzie, zatwierdzenie wniosku o przygotowaną likwidację przez sąd zasadniczo kończy postępowanie upadłościowe, stanowiąc szybszą i często skuteczniejszą formę zaspokojenia wierzycieli przez zadłużonego przedsiębiorcę.